Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Birleşmiş Milletler’deki 30 Mart Memleketler arası Sıfır Atık Günü Özel Oturumu’na katılmak üzere geldiği New York’ta, Türkevi’nde bir küme Türk gazeteciyle dış siyasetteki gelişmeler konusunda sohbet etti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Türkiye ziyaretiyle ilgili soru üzerine Çavuşoğlu, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan sonra Türkiye’yi ziyaret etmek isteyen Lavrov’un 6-7 Nisan’da yapacağı ziyarette, ikili ilgilerin farklı boyutlarını görüşme imkanı bulacaklarını aktardı.
“RUSYA ZELZELELERİN AKABİNDE TÜRKİYE’YE BİRÇOK YARDIMDA BULUNDU”
Çavuşoğlu, zelzeleler sonrasında Rusya’nın çok yardımda bulunduğunu hatırlatarak şu bilgileri verdi:
“Geniş manada konuşacağımız hususlar var. İkili münasebetlerin yanı sıra tahıl mutabakatının uzatılması var. Onunla ilgili 30 Mart’ta BM Genel Sekreteri ile de bir görüşme yaptık. Genel Sekreter, Türkiye’nin, bilhassa Rusların şikayet ettiği bankaların ödemeleri üzere birtakım mevzularda katkı sağlayıp sağlamayacağını sordu. Onun üzerinde çalışıyoruz. Rusya, tahıl muahedesinin 60 gün uzatılmasına ‘evet’ dedi. 120 gün şu anda daha net değil, bunu konuşacağız.”
Lavrov ile görüşmede Suriye, Libya ve öbür bölgesel mevzuların da ele alınacağını bildiren Çavuşoğlu, Suriye ile ilgili siyasi süreç, göçmenlerin durumu ve sarsıntılardan sonra oraya yapılacak insani yardımların artırılması mevzularının değerlendirileceğini söz etti.
Çavuşoğlu, “Rusya’nın mesken sahipliği ve kolaylaştırıcılığında Suriye ile bir angajman süreci başladı biliyorsunuz. Daha sonra İran da bu sürece dahil oldu. Kimileriniz Mısır’ı ziyaretimizde vardı ve Mısır’da sizlere bakan yardımcıları seviyesindeki toplantının ertelendiğini söylemiştik. Artık o toplantının tarihi netleşti. Bakan yardımcısı seviyesinde dörtlü toplantı, 3-4 Nisan tarihlerinde Moskova’da gerçekleşecek.” dedi.
Mısır ile olağanlaşma sürecinde de son vakitlerde hızlanma olduğunu lisana getiren Çavuşoğlu, ekonomik ve ticari bağlantılar konusunda şimdiye kadar esasen bir sorun olmadığını, siyasi münasebetleri de büsbütün olağanlaştırmak için uğraş sarf ettiklerini söyledi.
Çavuşoğlu, başkanlar seviyesinde görüşme için her iki tarafın da tarih üzerinde çalıştığını belirterek, bunun uzaması durumunda büyükelçilerin tekrar atanmasıyla ilgili bir karar alınabileceğini söz etti.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonrasında Yunanistan ile bağlantılarda de olumlu bir hava yakalandığını söyleyen Çavuşoğlu, öncelikle bu olumlu havanın kalıcı olabilmesi için iki tarafın gerginliği artıran adımlardan kaçınması gerektiğini lisana getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, “Anlaşamadığımız, üzerinde uzlaşamadığımız ya da çözemediğimiz tarihi sıkıntılar var. Kimileri karmaşık. Bunları çözme konusunda samimi bir çalışma ortamının olması lazım. Nasıl çözeceğiz, bu istişari görüşmeler artık istişari olmaktan çıkmalı, sonuç odaklı olmalı. Sıkıntıların ne olduğu tespit edildi, dünyada herkes biliyor.” diye konuştu.
Kıbrıs sorunu kapsamında adanın etrafındaki hidrokarbon zenginliklerinin hakça paylaşımı meselesine değinen Çavuşoğlu, Kıbrıs’ta kalıcı bir tahlilin olmamasının her vakit bir gerginlik sebebi olduğunu söyledi.
“F-16 VERME KONUSUNDA OLUMLU SONUÇLAR OLABİLECEĞİNİ KESTİRİM EDİYORUZ”
Bakan Çavuşoğlu, ABD ile Türkiye ortasında devam eden F-16 süreci konusunda bir tıkanıklık olup olmadığı sorusuna, “Aslında tam bir tıkanıklık yok. İdarenin samimi uğraş sarf ettiğini biliyoruz. Türkiye’ye F-16 verme konusunda ya da mevcut uçakların modernizasyonu için gerekli kitleri verme konusunda kararlılar. Kongrede karşı olanlar var, lakin idarenin karşı olanlara yönelik de gayret sarf ettiğini biliyoruz. Olumlu sonuçlar olabileceğini de varsayım ediyoruz.” karşılığını verdi.
Çavuşoğlu, ABD’de Joe Biden idaresinin F-16 konusunda öncelikli olarak Kongredeki itirazları kaldırması gerektiğini, Türkiye’ye F-16 uçağı satışına karşı çıkan Kongre üyelerine yönelik diyalogla tahlil üretilebileceğini lisana getirdi.
“ABD’NİN SURİYE’DE YPG/PKK’YA HER TÜRLÜ SILAH VE EĞİTİM TAKVİYESİ VERDİĞİ AŞİKAR”
Suriye’nin kuzeydoğusundan kalkıp Kuzey Irak’ta düşen, PKK’lıları taşıyan helikopter konusundaki soruya karşılık Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“ABD’nin Suriye’de YPG/PKK’ya her türlü silah takviyesi, teçhizat takviyesi, eğitim takviyesi verdiği açık, aşikar. Bunu da aslında saklamıyorlar. Bir kılıfları da var, o da ‘DEAŞ ile mücadele’. ‘DEAŞ ile ne gayret var?’ diye sıkıştırınca, ‘Hapishanelerde DEAŞ’lılar var, onlar nezaret ediyor, hasebiyle o kıymetli.’ diyorlar. Biz de ‘Orayı boşaltalım, hepsini ülkesine gönderelim, yalnızca bunun için terör örgütü desteklenir mi?’ diyoruz. Olağan bu helikopterlerin kime ilişkin olduğu kıymetli. Kim satın almış, kim tahsis etmiş, kime kullandırtmış?”
Bakan Çavuşoğlu, Suriye’nin kuzeydoğusundan kalkan helikopterlerden ABD’nin haberi olup olmadığı sorusunu, “Esas bu kısmı kıymetli. Bu helikopterleri kim, kimden satın aldı ve ondan sonra kime kullandırttı? Helikopteri kullanmak için nasıl eğitim verdiler teröristlere? Lakin sonuçta o bölgenin hava alanı kimin denetiminde? Amerika’nın. Münasebetiyle hava alanı benim kontrolümdeyse, bir dron da geçse, bir kuş da uçsa benim bilgim dahilindedir. Hava alanını denetim eden otoriteden müsaade almadan bir helikopterin kalkması mümkün değil.” biçiminde yanıtladı.
Çavuşoğlu, ABD tarafının düşen helikopterle ilgili taziye yayınladığını da hatırlattı.
ABD askerlerinin Suriye’de bulunmaları ve geçen ay ABD Genelkurmay Lideri’nin bölgeye yaptığı ziyarette PKK’lılarla görüşüp görüşmediği sorulan Çavuşoğlu, bu mevzuda ABD tarafının kendilerine “kesinlikle görüşmedik” dediğini, bununla ilgili ortada bir fotoğraf yahut evrak olması durumunda olağan kaidelerde YPG’lilerin bu fırsatı kaçırmayarak kendilerini yasallaştırmak için bunu sızdıracaklarına inandıklarını söyledi.
Çavuşoğlu, “Sonuçta değerli olan, Amerikan askerleri burada ne iş yapıyor, ne için var? ABD Genelkurmay Lideri buraya ne için geliyor? Amerikan askerleri burada YPG/PKK’yı desteklemek için var. Sonuçta Genelkurmay Lideri’nin onlarla görüşüp görüşmediği değerli değil. Teröristleri, PKK’lıları eğiten askerlerini ziyaret ediyor.” dedi.