Kur muhafazalı mevduat (KKM) hesaplarının tekrar teşvik edilmeye başlanması ve 14 Mayıs’ta yapılacak seçimler nedeniyle piyasadaki belirsizliklerin artması yatırımcıyı son devirde borsadan uzaklaştırdı.
14 Mayıs seçimleri nedeniyle yaşanan belirsizlikler yatırımcıları beklemede tutarken döviz kurlarındaki kısmi artış ve KKM faizlerinin artması Borsa İstanbul’daki iştahı azalttı.
Borsa İstanbul datalarına nazaran, BIST 100 endeksinde piyasa hacmi son bir ayda yüzde 6,4, yılbaşından bu yana ise yüzde 11,4 geriledi. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi de kritik düzey olan 5 binin altında hareket ediyor.
Borsa İstanbul’da süreç hacmi mart ayında da geriledi. BIST 100 endeksi martta yüzde 8 düştü. Böylelikle endeks, 2023’ün birinci çeyreğinde pandeminin başlangıcından bu yana en makus çeyreklik performansını gösterdi.
Öte yandan, TL’deki bedel kaybı beklentisi de endeksi baskılayan bir öteki gelişme olarak yorumlandı. Uzmanlar, seçim belirsizlikleri, kurdaki gelişmeler ve KKM mevduatları ile vadeli TL mevduatlarındaki faiz artışlarının borsayı olumsuz etkilediğini belirtti.
KKM FAİZLERİNE GÜNCELLEME
TCMB, seçim öncesinde döviz üzerinde yüksek cari açık kaynaklı olarak artan baskıyı hafifletmek için KKM uygulamasında faiz hududunu kaldırmıştı.
Bankacılar birtakım bankaların TL cinsi kişiseller için açılan KKM’de yüzde 20 ya da biraz üzerinde faiz sunmaya başladıklarını, kimi bankaların ise şimdi başlamadığını söyledi. KKM’yi teşvik eden adımlar ve artan mevduat faizleri ise Borsa İstanbul’a negatif olarak yansıdı.
Türk lirasının kıymet kaybedeceğine ait beklentilerin artması da yatırımcıyı KKM, döviz üzere alternatiflere yönlendirdi. Bank of America, dolar/TL kurunda adil bedelin 24 düzeyinde olduğunu belirtirken Barclays PLC ve TD Securities, üçüncü çeyrekte Türk lirasının yüzde 40 bedel kaybıyla 27 dolara çıkmasını bekliyor. Bu beklentiler yatırımcının kur riskini almasının önüne geçti.
‘GELİŞMELER BORSAYI OLUMSUZ ETKİLİYOR’
Bahçeşehir Üniversitesi Milletlerarası Finans Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakkı Öztürk, Sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede, kurla ilgili beklenti nedeniyle pek çok yatırımcının KKM’ye yöneldiğini ve mevduat faizlerinin yükseldiğini hatırlattı. Öztürk, bu gelişmelerin seçim meçhullüğü ile birleşmesi nedeniyle borsanın olumsuz etkilendiğini belirtti.
Borsadaki yabancı çıkışına değinen Öztürk, “Borsada daha sağlıklı fiyatların oluşabilmesi için kurumsal yabancı yatırımcının emeklilik fonları ve yatırım fonlarıyla Türkiye’ye gelmesi lazım. Bunlar geldikleri vakit Türkiye’de uzun kalıyorlar. 2018 yılından bu yana uygulanan siyasetler, başkanlık sistemine geçiş ve makro faktörlerin berbatlaşması üzere etkenlerden ötürü yabancı Türkiye’deki varlıklarını satıyor” dedi.
Borsada 2022 yılında yaşanan yükselişin sebebinin negatif gerçek faizler ve yüksek enflasyon nedeniyle şirketlerin nominal kârlılıklarını artırması olduğunu hatırlatan Öztürk, “Ancak şu anda yabancı yatırımcı gelmiyor. Bu kur düzeylerinden gelmesi de güç. Kurun yükseleceği beklentisi var. Yabancı raporlarda da bu beklentiler yazılıyor. Yabancı, 19 düzeylerindeki dolar/TL kurundan gelir ve kur 20-25’lere yükselirse önemli ziyan eder. Kimse bu riski göze almıyor” dedi.
YATIRIMCI OY POTANSİYELİ OLARAK GÖRÜLÜYOR
Ayrıca Öztürk, borsadaki milyonlarca yatırımcının oy potansiyeli olarak görüldüğünü ve borsanın çökmemesi için Türkiye Varlık Fonu (TVF) aracılığı ile borsanın desteklendiğini söz etti.
Borsada 4 milyon civarında bir yatırımcı olduğunu ve bunların da oy potansiyeli olarak görüldüğünü aktaran Öztürk, “İktidar da borsanın çökmesine müsaade vermek istemiyor. TVF, Ziraat Portföy aracılığıyla 5 bin altındaki düzeylerde Borsa Yatırım Fonları (ETF) yatırımlarıyla devreye gidiyor. Lakin bu müdahalelerin akabinde birtakım yatırımcılar da kârlarını realize edip borsadan çıkabiliyor” değerlendirmesinde bulundu.
Öztürk, “Bundan iki üç ay evvel gaye yükselmeyen kur, düşmeyen borsaydı. Şuan için borsa biraz ikinci plana düşmüş durumda. Gaye seçime kadar kurun çok fazla yükselmesine pürüz olmak. Yeniden de imkanlar dahilinde borsadaki çöküşe de mani olmak isteyeceklerdir” dedi.